De dood is één van de vele dingen in het leven waar we geen controle over hebben. Wanneer een geliefde sterft zien we hem of haar in dit leven nooit meer terug. We hebben echter wel de vrijheid zelf een perspectief te kiezen. We kunnen zin geven aan de dood. Hoe we dat kunnen doen is meestal situatieafhankelijk. Met drie waargebeurde voorbeelden wil ik jou inspireren op je eigen manier zin te geven aan de dood, rouw en verdriet.

Jack Andraka

Jack Andraka is een Amerikaanse jongen van wie een vriend van zijn familie overleed aan alvleesklierkanker. Voor dat soort kanker bestonden destijds nog geen goede tests waardoor het pas laat ontdekt werd. Jack wist tot dat moment niet eens wat een alvleesklier was, maar hij voelde zich gedreven om een betere test uit te vinden. Via Wikipedia en Google kon hij genoeg informatie vinden om een nieuwe kankertest te ontwerpen die 168 keer sneller, 26.000 keer goedkoper en 400 keer gevoeliger was dan de tests die al bestonden.

Dr. Viktor Frankl

De Joodse psychiater Dr. Viktor Frankl is grondlegger van de logotherapie, een therapievorm waarbij de patiënt zin leert geven aan zijn leven, het lijden en de dood. In zijn boek Man’s Search for Meaning vertelt hij over een oude huisarts wiens vrouw twee jaar geleden was overleden. De huisarts hield meer van haar dan van wat dan ook en kon maar niet over haar dood heen komen. Dr. Frankl stelde hem deze vraag:

‘‘What would have happened, Doctor, if you had died first, and your wife would have had to survive you?’ ‘Oh,’ he said, ‘for her this would have been terrible; how she would have suffered!’ Whereupon I replied, ‘You see, Doctor, such a suffering has been spared her, and it was you who have spared her this suffering—to be sure, at the price that now you have to survive and mourn her.’ He said no word but shook my hand and calmly left my office. In some way, suffering ceases to be suffering at the moment it finds a meaning, such as the meaning of a sacrifice.’

[bol_product_links block_id=”bol_52f39fee5d52a_selected-products” products=”1001004011245946,666771565″ name=”Viktor E. Frankl” sub_id=”Man’s Search for Ultimate Meaning / De zin van het bestaan” link_color=”C04E57″ subtitle_color=”C04E57″ pricetype_color=”000000″ price_color=”C04E57″ deliverytime_color=”68A699″ background_color=”FFFFFF” border_color=”ACCEC7″ width=”250″ cols=”1″ show_bol_logo=”undefined” show_price=”1″ show_rating=”0″ show_deliverytime=”0″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]

Een eigen verhaal

Als laatste een voorbeeld uit mijn eigen leven. In oktober 2013 pleegde een vriend van mij zelfmoord. Ik werd gebeld en liep naar buiten om op te nemen. Het waaide heel hard die avond. Ik luisterde naar het ruisen van de bladeren en ik begon te huilen. ‘Had ik hem maar kunnen helpen,’ dacht ik steeds. Maar ik wist niet eens dat het slecht met hem ging. Ik had werkelijk geen idee. Ik sprak op de begrafenis een oude vriend die me vertelde dat hij drie jaar depressief was geweest. Dat was in de tijd dat ik hem nog vaak zag, maar wederom: ik wist van niets. Hij had inmiddels gelukkig hulp gezocht en het ging goed met hem, maar het had anders kunnen zijn. De begrafenis deed me op een pijnlijke manier beseffen hoe moeilijk het in deze maatschappij is om te praten over een ‘zwakte’ als depressie.

Sindsdien let ik veel meer op de kleine signalen, vraag ik verder en laat ik vrienden weten dat ik ze altijd wil helpen met hun problemen. Daarnaast was ik in dat jaar bezig een roman te schrijven over onvoorwaardelijke liefde voor het leven. Ik had er al een paar maanden niet meer aan gewerkt omdat ik het zo druk had. ‘Wat als ik het eerder had afgemaakt?’ dacht ik. ‘Wat als hij het nog had kunnen lezen? Misschien had ik hem wel mijn liefde voor het leven kunnen leren…?’ Ik voel me geïnspireerd om de roman alsnog af te schrijven. Ik zal het boek aan hem opdragen. En aan alle anderen die worstelen met het leven.

Verdriet een betekenisvolle plek geven

Zoals je ziet zijn er per situatie verschillende manieren om toch zin te kunnen geven aan de dood. Het is een lastige uitdaging want er is veel verdriet. Zingeving is dan ook niet het uitbannen van dat verdriet, zingeving is dat verdriet een betekenisvolle plek geven waardoor het draagbaar wordt en misschien zelfs een mooie glans krijgt.